Stanley Druckenmiller, de man die op één dag $1 miljard verdiende voor Soros door het Pond te shorten toen de munt uit de euro werd geduwd, geeft nu en dan een interview en steeds is het de moeite waard om te luisteren.
En dan zeg ik wel degelijk ‘te luisteren’. Je doet de man geen eer aan door enkel de soundbites te lezen in de media.
Zo onthield de media van zijn laatste interview dat de aandelenmarkten in een ‘absolute mania’ verkeren (klopt), maar interessanter voor mij waren zijn opmerkingen over inflatie.
Druck meent namelijk dat de inflatie 5% tot 10% kan bedragen in de komende jaren.
Hij gaat ervan uit dat het de Fed eindelijk zal lukken om de inflatie boven de 2%-target te duwen. Ik ben het hier volmondig mee eens.
Ik zie namelijk niet meteen een andere optie.
Als je kijkt naar de financiën van de Amerikaanse overheid, dan zie je dat er dit jaar $2,95 biljoen werd uitgegeven aan de sociale zekerheid, gezondheid, Medicare en rentelasten op de uitstaande schulden.
De totale ontvangsten bedroegen echter maar $3,05 biljoen waardoor er eigenlijk niets meer resteert voor defensie, onderwijs en andere overheidsuitgaven.
Het punt is vooral dat er weinig mogelijkheden zijn om geld te besparen. De rente noteert al op een absoluut dieptepunt en snijden in de uitkeringen en sociale voorzieningen is een no-go.
Minstens even verontrustend is dat deze kostenposten sneller groeien dan het BNP. Het probleem wordt de komende jaren alleen maar groter.
Hoe zal de VS deze stijgende uitgaven betalen? Ik vermoed door meer geld te printen.
Ondertussen stevent de VS ook af op een nieuwe vastgoedcrisis. De vorige ligt nog vers in het geheugen. Deze lijkt minstens even ernstig.
In diverse steden betalen 30% tot 50% van de huurders immers geen huur meer.
Het sociale vangnet in de VS is beperkt en burgers hebben gemiddeld gezien amper reserves aan de kant staan. De minste tegenslag is dan voldoende om op straat te belanden.
Zover zijn we nog niet, want huurders hebben een medestander gevonden in de CDC (Center for Disease Control and Prevention). De CDC heeft namelijk een moratorium uitgevaardigd voor uitzettingen.
Dat lost natuurlijk niks op, want de achterstallige huur moet straks alsnog betaald worden. Het is uitstel van executie.
Het is ook een zeer éénzijdige benadering van het probleem. De meeste verhuurders hebben hun vastgoed namelijk gefinancierd met leningen en hebben de huurinkomsten nodig om de hypotheek af te lossen.
De huidige toestand zal relatief snel leiden tot heel wat gedwongen verkopen van vastgoedobjecten.
Een ongeluk komt uiteraard zelden alleen want zelfs zonder gedwongen verkopen, zou er sprake zijn van een vastgoedcrisis in diverse Amerikaanse steden. In steden zoals San Francisco en New York is er een gigantische exodus gaande.
Heel wat mensen werken nu ‘remote’ door de pandemie en bedrijven lijken erg tevreden met de productiviteit van hun thuiswerkende medewerkers.
Waarom zou je nog een duur pand huren in New York als je medewerkers even goed functioneren terwijl ze thuis aan de keukentafel zitten met een laptop?
En diezelfde medewerkers vragen zich vervolgens af of het niet beter is om de laptop ergens ver van de stad open te klappen.
Het is een heel stuk goedkoper en je vermijdt de files naar en van je werk waardoor je een pak meer tijd met je gezin kan spenderen. De rekening is dan snel gemaakt.
Bovendien zijn de steden steeds minder aangenaam. Organisaties zoals Black Lives Matter zorgen voor heel wat geweld en onrust waardoor sommige steden al snel een hell hole worden.
Een naderende vastgoedcrisis dus. Je moet maar naar 2008 kijken om te beseffen wat dat concreet betekent: massale verliezen voor de banken.
De markt heeft dat natuurlijk al lang begrepen, kijk maar naar de koersen van de bankaandelen. Banken noteren weer stuk voor stuk beneden de boekwaarde. De markt verdisconteert netjes de aankomende vastgoedverliezen.
Hoe zal men straks de gaten in de bankbalansen weer opvullen? Ik vermoed door meer geld te printen.
En tenslotte is er nog de aanhoudende roep om MMT, of voluit Modern Monetary Theory. Zeg maar de moderne variant van ‘het geld groeit wel degelijk aan de bomen’.
De VS kan altijd dollars bijdrukken, dus waarom zouden we die ‘technologie’ niet inzetten om extra middelen te voorzien voor het klimaat en sociale uitkeringen?
De rapper ‘Ice Cube’ legt het concept in een notendop uit:
Wat Ice Cube niet ten volle beseft, is dat MMT de voorbije maanden al geruisloos werd ingevoerd.
De VS (en andere landen) hebben de lockdowns gecounterd met tijdelijke uitkeringen die gefinancierd werden door de centrale banken.
De roep is er nu om die tijdelijke uitkeringen permanent te maken.
Het voordeel van MMT is dat je het geld rechtstreeks in de handen van de burgers duwt.
Voorheen kwam het beleid van de centrale banken namelijk vooral de 1% ten goede. Wat gebeurt er als je deze kleine groep extra middelen geeft? Ze gaan investeren in aandelen en vastgoed en duwen de prijzen van deze activa gestaag hoger. Dat is wat we de voorbije jaren te zien kregen.
Maar als je de man in de straat extra middelen geeft, zal die eerst en vooral meer gaan consumeren. Het geld komt zo rechtstreeks in de economie terecht en creëert inflatie. Dat is wat MMT doet.
Dus ja, ik zit volledig op de lijn van Druckenmiller en verwacht de komende jaren heel wat meer inflatie.
Inflatie tast de koopkracht van je geld aan, en de beste bescherming daartegen is het aanhouden van edelmetalen en bij uitbreiding andere grondstoffen.
Hetgeen ik hierboven heb beschreven, mag dan wel focussen op de VS maar de situatie is dezelfde bij ons in Europa.
De dollar zal veel van zijn waarde verliezen, maar dat zal niet anders zijn voor de euro. Of eender welke valuta.
Ze zullen eensgezind lager gaan ten opzichte van goud. Of omgekeerd: de goudprijs zal stijgen.
China en Rusland zijn al langer beducht voor een lagere dollar en kopen al een tijdje goud in plaats van Amerikaans staatspapier.
China lijkt hier nu zelfs een stap verder mee te gaan. Er verschijnen berichten dat men allerhande grondstoffen zal opstapelen. Alles is beter dan dollars, nietwaar?
En ook de pensioenfondsen beginnen zich meer en meer te roeren. Zij houden traditioneel enorme posities aan in staatsobligaties maar het kwartje lijkt te vallen dat dit gelijkstaat aan gegarandeerd koopkrachtverlies.
Waarom niet een deel van de fondsen investeren in edelmetalen? Hier en daar zijn er al partijen die bereid blijken om 5% in goud te duwen. Het is een begin.
Pensioenfondsen hebben vandaag eigenlijk geen allocatie richting goud.
Volgens de OECD zit er momenteel $32 biljoen in pensioenfondsen. Als er 5% naar goud moet, hebben we het over $1.600 miljard aan aankopen.
Om je een idee te geven: de 10 grootste mijnaandelen zijn samen $265 miljard waard.
En dan heb ik het enkel over de pensioenfondsen. Dit is maar een deel van de markt.
Wat met rijke particulieren, traditionele vermogensbeheerders en bedrijven zoals Apple met aanzienlijke kasmiddelen?
En wat als het besef groeit dat 5% in goud eigenlijk weinig verschil maakt en dat 20-30% nodig is om de meubelen te redden?
Kortom: we staan aan het begin van een bull-market die een meer dan behoorlijke runway heeft.
Deze trend zal jaaaaaaaaaren blijven duren en correcties zijn koopkansen. Zo heb ik de recente correctie aangegrepen om mijn positie in zilver en diverse mijnaandelen verder op te drijven.