De grootste goudproducent van Zimbabwe – Metallon Corp. – heeft de centrale bank van het land aangeklaagd voor $132 miljoen. De centrale bank weigert namelijk in dollars uit te betalen en het goudmijnbouwbedrijf krijgt in plaats daarvan in geld uitbetaald dat enkel in Zimbabwe wordt gebruikt. Een quasi-valuta ook wel bekend als de RTGS-dollar.
Metallon, dat de goudmijnen in Zimbabwe in 2002 van Lonmin Plc verwierf, wil nog eens $5,8 miljoen extra. Dit omdat de centrale bank de afgelopen twee jaar het bedrijf heeft verhinderd 2% van de opbrengsten aan beheerskosten uit te kunnen geven.
Daarnaast eist Metallon nog eens $5,9 miljoen aan schadevergoeding van het ministerie van mijnbouw omdat er een leasecontract werd geblokkeerd, waardoor een verkoop aan Afmine geen doorgang kon vinden.
De Zimbabwaanse overheid stapte in 2009 van de Zimbabwaanse dollar af, nadat de inflatie tot 500 miljard procent was gestegen. Daarbij stapte zij over naar het gebruik van de Amerikaanse dollar.
In de tussentijd stapte zij over naar de bondnote en vervolgens sinds februari naar de RTGS-dollar. Dat betreft een quasi-valuta, die enkel in Zimbabwe kan worden gebruikt.
Sindsdien is het weer mogelijk voor de quasi-valuta om in waarde te depreciëren. Dit nadat president Mnangagwa liet weten af te willen stappen van de dollar.
De valuta wordt in het buitenland echter niet geaccepteerd en sinds Mnangagwa eind vorig jaar het nieuwe beleid introduceerde ontstond er onmiddellijk angst voor geldontwaarding.
Er bleek direct een tekort aan verschillende levensmiddelen, olie en medicijnen omdat iedereen spullen kocht om zo de geldontwaarding voor te zijn. Sindsdien werd er over gestapt van de bondnote naar de RTGS-dollar.
Mzi Khumalo, oprichter van Metallon, die tijdens de apartheid samen met Nelson Mandela in de gevangenis heeft gezeten: “Zimbabwe is not open for business. They don’t pay you. They pay you what they want as and when they want. The lawsuit is just the first step. Who do they think is going to do business in Zimbabwe under these circumstances?”
Khumalo zei dat hij ook een procedure tegen Zimbabwe zal starten in Londen of Nederland, voor het schenden van investeringsbeschermings-verdragen met die landen. Metallon is namelijk geregistreerd in het Verenigd Koninkrijk en heeft een aandeelhouder uit de Nederlandse Antillen.
Het beleid van de regering om goudproducenten te dwingen goud te verkopen aan Fidelity Printers, een eenheid van de centrale bank, en hen vervolgens te laten wachten op betaling in de lokale valuta heeft Metallon ertoe aangezet om de activiteiten bij drie mijnen op te schorten.
De grootste concurrent, RioZim Ltd., heeft de productie eerder dit jaar ook al tijdelijk stopgezet. RioZim sleepte de centrale bank vorig jaar voor 92 miljoen dollar voor de rechter.
Metallon ontsloeg vorige maand zo’n 800 medewerkers toen het een van haar kleinere mijnen sluitte. Nu heeft zij enkel nog de “How”-mijn in productie, waar jaarlijks 50.000 ounces wordt geproduceerd.
Een ander plan om een nieuwe mijn dichtbij de hoofdstad Harare te bouwen werd door de regering tegengewerkt. Het zorgde voor een kostenpost ter waarde van $25 miljoen vorig jaar, wegens een geplaatste verwerkingsinstallatie die uiteindelijk niet kon worden gebruikt.
Bronnen: Bloomberg, Reuters, Trouw
Foto: Flickr