Alleen al in het derde kwartaal kochten centrale banken wereldwijd bijna 400 ton goud op, de grootste kwartaalaankoop ooit. De schattingen van de World Gold council (WGC) overtreffen daarbij de aan het IMF en door individuele centrale banken gemelde aankopen, die in de negen maanden tot september 333 ton bedroegen.
De discrepantie tussen de schattingen van de WGC en de officieel door het IMF bijgehouden cijfers kan gedeeltelijk worden verklaard door centrale banken in Rusland, China en andere landen, die goud kunnen kopen en aanhouden zonder dit als reserves te melden. Zoals Jim Rickards al in 2015 opmerkte houdt China waarschijnlijk enkele duizenden tonnen goud “buiten de boeken“, in een aparte entiteit genaamd de State Administration for Foreign Exchange (SAFE).
De People’s Bank of China (PBoC) erkende eerder deze maand een nieuwe aankoop – maar probeerde mogelijk ook haar beperkte rol aan te geven – en meldde dat het in november voor het eerst sinds 2019 zijn goudbezit verhoogde. De PBoC verhoogde haar goudreserves met 32 ton, ter waarde van ongeveer 1,8 miljard dollar. Toch meent de goudindustrie dat de Chinese aankopen vrijwel zeker hoger zijn. Mark Bristow, CEO van Barrick Gold, ’s werelds tweede grootste goudmijnbouwbedrijf, meent dat China tonnen goud heeft gekocht gebaseerd op tal van gesprekken met verschillende bronnen.
Ook Rusland zou wellicht meer goud aan kunnen houden dan zij tot nu toe officieel bekend heeft gemaakt. Westerse sancties hebben voor Rusland aanzienlijke problemen veroorzaakt voor haar goudmijnindustrie – de grootste ter wereld na China – om goud te kunnen verkopen. Het land produceert ongeveer 300 ton goud per jaar, maar heeft een binnenlandse markt van slechts 50 ton, volgens MKS PAMP – een handelsbedrijf in edelmetalen.
Tegelijkertijd hebben westerse regeringen door sancties 300 miljard dollar van de Russische deviezenreserves bevroren, wat volgens Nicky Shiels, metaalstrateeg bij MKS PAMP, landen buiten het westen ertoe heeft aangezet zich af te vragen: “Moeten we zoveel dollars aanhouden als de VS en westerse regeringen die op elk moment in beslag kunnen nemen?”
De Centrale Bank van Rusland (CBR) stopte kort na het begin van de oorlog met het rapporteren van maandelijkse cijfers aangaande haar reserves. Ambtenaren van de CBR hebben de suggestie dat zij goud opkoopt verworpen. Elvira Nabiullina, gouverneur van de Russiche centrale bank, gaf medio december te kennen dat de goud- en deviezenreserves voldoende zijn.
In 2006 zei de CBR dat het wenselijk zou zijn dat goud 20 tot 25 procent van haar bezit zou uitmaken. In februari 2022, de laatste keer dat de CBR haar statistische gegevens publiceerde, maakte goud 20,9 procent uit. Zij heeft haar bezit aan Amerikaanse Treasuries teruggebracht van meer dan 150 miljard dollar in 2012 tot slechts 2 miljard dollar, terwijl zij haar goudreserves heeft verhoogd met meer dan 1.350 ton, ter waarde van bijna 80 miljard dollar tegen huidige koers.
Vraag is dus, met landen als Rusland en China – voorname spelers op de internationale goudmarkt – die maanden tot jarenlang gegevens achter lijken te houden, hoeveel goud zij daadwerkelijk aanhouden en wat dit eventueel kan betekenen in de komende onzekere jaren, gekeken naar monetaire en geo-politieke ontwikkelingen. En daarnaast: zijn er nog andere landen die wellicht goud aanhouden zonder die reserves officieel te vermelden?
Bronnen: Financial Times, WGC