Vorige week woensdag heeft de rechtbank in Amsterdam uitspraak gedaan in de zaak over het Krim-goud, de kunstschatten die in 2014 te zien waren in het Allard Pierson Museum tijdens de tentoonstelling ‘De Krim: Goud en geheimen van de Zwarte Zee’, die uitgeleend waren door 5 verschillende Oekraïense musea.
De rechtbank velde daarbij het oordeel dat, op grond van het Unesco-verdrag dat dicteert dat de artefacten terug moeten naar de soevereine staat die ze in bruikleen gaf, het Krim-goud toegewezen moet worden aan Oekraïne en niet aan de Krim.
De rechtbank heeft Oekraïne opgedragen ruim 100.000 euro naar het museum over te maken om bij te dragen aan de kosten voor de verzekering en opslag van het waardevolle en veel besproken goud.
Het betreft een moeilijke zaak aangezien vier musea op de Krim, die de kunstwerken in bruikleen gaven, de kunstwerken opeisten terwijl de Krim ten tijde van uitleen volgens Westers perspectief geannexeerd werd door Rusland.
Daarom wijst de rechter die vordering af, aangezien de Krim niet als een soevereine staat kan worden beschouwd. Volgens de rechter heeft Oekraïne rechtmatig zijn cultureel erfgoed opgeëist.
De Nederlandse rechter deed geen uitspraak over wie de rechtmatige eigenaar van het Krim-goud is, dat moet worden bepaald door een rechter in de Oekraïne.
De komende drie maanden blijven de objecten overigens nog opgeslagen in het Allard Pierson Museum voordat het naar Kiev gaat.
Mikhail Piotrovsky, directeur van het Hermitage Museum in Moskou, gaf na de uitspraak namelijk aan dat er nog een hoger beroep aangetekend gaat worden.
Advocaat Sanders van Oekraïne is opgelucht over het oordeel van de rechter.
Advocaten van de Krimmusea laten weten dat hun opdrachtgevers teleurgesteld zijn.
Volgens het Russische ministerie van Cultuur is de uitspraak in strijd met “principes van internationale uitwisseling” tussen musea en schept het een negatief precedent. De Krim wordt volgens haar het recht afgenomen om over zijn eigen culturele erfgoed te beschikken.
De archeologische vondsten zijn volgens het ministerie onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis en de cultuur van de plek waar ze vandaan komen.
Voor Valentina Mordvinsteva, historicus en de originele curator van de verzameling uit de Krim, is het een bittere pil. Zij gaf met tranen in de ogen aan:
“I don’t think it was a good idea to bring this before court. After this ruling what should Crimean people think about Ukraine?”
De directeur van het Kremlin museum in Moskou, Elena Gagarina, gaf echter aan dat ze de beslissing van de Nederlandse rechter begrijpt:
“In this case, when these objects were taken from the territory of Ukraine and belonged to Ukraine as a state, this decision seems perfectly reasonable to me”
Het Allard Pierson Museum is blij dat er duidelijkheid is gekomen en dat er nu beweging in de zaak komt. Tegelijkertijd denkt het museum dat de kwestie nog lang niet voorbij is, gezien het hoger beroep dat wordt ingesteld.
Bronnen: Rechtspraak, Reuters, Trouw, Museum Actueel
Foto: Flickr
[xyz-ihs snippet=”goud”]